Zmiany pokoleniowe, które zachodzą na rynku pracy to standardowe zjawisko, widoczne zawsze na tle demograficznym. Poszczególne pokolenia w społeczeństwie mają również swoje charakterystyczne określenia, jak Millenialsi, X, Y czy Z. Różnice między nimi to nie tylko wiek i doświadczenie, ale również sposób komunikacji, priorytety, system pracy i działania. Okres, w którym dojrzewali i zdobywali doświadczenie zawodowe ukształtował ich na tyle, że znacznie różnią się od siebie również ich oczekiwania. To również wskazówka dla przedsiębiorców, którzy na etapie poszukiwania pracowników na dane stanowisko, powinni uprzednio zorientować się, jakie pokolenie reprezentuje kandydat.
Różnice międzypokoleniowe
Trzy najpopularniejsze pokolenia, o których możemy mówić w obliczu sytuacji na rynku pracy to pokolenia X (40-50-60 latkowie), Y (30 latkowie) oraz Z (20 latkowie). Podejście do pracy wśród tych generacji i różnice można zauważyć gołym okiem. Iksy to osoby, które dorastały w obliczu zmian ustrojowych, w związku z tym praca to dla nich zawsze stabilizacja i bezpieczeństwo, a u jednego pracodawcy zostaliby najchętniej na dłużej (jeśli nie do momentu przejścia na emeryturę). Igreki reprezentują aktualnie najliczniejszą grupę działającą na współczesnym rynku pracy. Niemal co drugi z nich może pochwalić się dyplomem uczelni wyższej, a moment ich rozwoju intelektualnego przypadał na czas innowacji oraz nowych mediów, a także zacierania granic, które do tej pory wydawały się trwałe, wręcz niemożliwe do przekroczenia. Wreszcie Zetki, to pokolenie urodzone od połowy lat 90., które dopiero wkracza lub od niedawna jest już na rynku pracy. Charakterystyczną ich cechą jest nieustanne bycie online, a Internet to niemal ich trzecia ręka. Dorastali oni w większości w dobrobycie i stabilnej sytuacji politycznej.
W jaki sposób czerpać z różnic międzypokoleniowych na rynku pracy?
Różnice, które wskazujemy wcale nie muszą dzielić pokoleń, a wręcz je jednoczyć. Dywersyfikacja wiekowa w zespole może przynieść wiele dobrego, z uwagi na uzupełniające się kompetencje i doświadczenie. Może to wpłynąć również pozytywnie na dialog międzypokoleniowy i łączyć się poprzez wspólne wartości, cele oraz pasje.
Z badań wynika, że największe zakłócenia w sposobie komunikacji na rynku pracy zachodzą pomiędzy pokoleniem X i Z. Najmłodsi pracownicy mają często bardzo wygórowane wymagania, a doświadczenie znacznie niższe niż ich starsi koledzy. W związku z tym sposób komunikacji należy dostosować tutaj również do oczekiwań, aby wypracować system umożliwiający dostosowanie się pracowników z każdej generacji do poleceń służbowych oraz poszanowania autorytetu. Wszystko to jest możliwe, jednak z uwagi na znaczące różnice, niektórzy potrzebują więcej informacji zwrotnych.
Określenie celów firmy i sposobów wzajemnej komunikacji będzie kluczowe, w wypracowaniu najlepszych relacji w grupie. Dla najmłodszego pokolenia przesłanie SMS’a z informacją o chorobie jest czymś standardowym, jednak jeśli trafi on do przedsiębiorcy reprezentującego pokolenie Iks, wówczas może pojawić się pewien niesmak. W tym przypadku konieczne jest ustalenie zasad już na początku współpracy, aby takich sytuacji zwyczajnie uniknąć.
Słuchać, a usłyszeć potrzeby
Aby współpraca międzypokoleniowa układała się pomyślnie, konieczne jest usłyszenie potrzeb zespołu. Dlaczego rozróżniamy te dwa słowa, jak słuchać i usłyszeć? Słuchać można jednym uchem i drugim wypuszczać. Usłyszeć oznacza przyjąć do wiadomości i coś z tym zrobić. Jeśli potrzeby komunikowane przez zespół są dla pracodawcy niezrozumiałe, wystarczy rozpocząć dialog. Ich zaspokajanie jest konieczne dla utrzymania harmonii, nawet jeśli w przypadku różnicy pokoleń, wydają się kompletnie nielogiczne. Poznawanie punktu widzenia osób reprezentujących różne generacje może przynieść firmie ogromne korzyści – każdy bowiem patrzy z zupełnie innej perspektywy, uwzględniając punkt widzenia poszczególnych grup wiekowych i społecznych.
Napięcia i nieporozumienia
Wbrew pozorom, wykorzystanie wiedzy na temat różnic pokoleniowych oraz cech, jakie reprezentują poszczególne generacje, doskonale przydaje się również w sytuacjach napięciowych. Umiejętność spojrzenia oczami drugiej strony pozwoli załagodzić czy też roztrząsnąć pewne niejasności. Pamiętać należy, że chociaż od najstarszego pokolenia czerpiemy doświadczenie i pokorę, tak od najmłodszego znajomość języków obcych oraz nowoczesne technologie. Dzielenie się wiedzą i współpraca międzypokoleniowa, a przy tym odpowiednie zarządzanie zespołem w różnym wieku może przyczynić się do dużych sukcesów firmy.
Należy jednak pamiętać, że istnieją wyjątki. Nie każdy przedstawiciel danego pokolenia reprezentuje jego określone cechy. Data urodzenia może być tutaj swego rodzaju przewodnikiem, jednak to nie ona determinuje zaangażowanie pracownika w jego działalność zawodową, a charakter i usposobienie.